درس: تفاوت WebSocket با HTTP و پروتکل‌های دیگر
WebSocket یک پروتکل ارتباطی دوطرفه و پایدار است که برای انتقال داده‌های لحظه‌ای طراحی شده است، در حالی که HTTP یک پروتکل درخواست-پاسخ سنتی است. این تفاوت‌ها باعث می‌شود WebSocket در برخی سناریوها کارایی و سرعت بالاتری داشته باشد.
مقایسه WebSocket با HTTP
- نوع ارتباط: HTTP یک ارتباط یک‌طرفه است؛ یعنی کلاینت درخواست می‌دهد و سرور پاسخ می‌دهد. WebSocket ارتباط دوطرفه دارد؛ هر دو طرف می‌توانند هر زمان داده ارسال کنند.
- مدت زمان اتصال: در HTTP هر درخواست یک اتصال جدید ایجاد می‌کند. WebSocket یک اتصال پایدار ایجاد می‌کند که تا زمانی که قطع نشود باقی می‌ماند.
- سربار شبکه: HTTP در هر درخواست هدرهای کامل ارسال می‌کند که باعث افزایش مصرف پهنای باند می‌شود. WebSocket پس از برقراری اتصال، داده‌ها بدون هدرهای اضافی منتقل می‌شوند.
- کارایی: WebSocket به دلیل اتصال پایدار و انتقال مستقیم داده‌ها، برای برنامه‌های Real-time مانند چت، بازی آنلاین، و داشبوردهای زنده مناسب‌تر است.
مقایسه با پروتکل‌های دیگر
| ویژگی | HTTP | WebSocket | MQTT | Server-Sent Events (SSE) |
|---|---|---|---|---|
| نوع ارتباط | یک‌طرفه | دوطرفه | دوطرفه (سبک برای IoT) | یک‌طرفه |
| پایداری اتصال | کوتاه | پایدار | پایدار | پایدار |
| مناسب برای | وب‌سایت‌های معمولی | چت، بازی، داده‌های لحظه‌ای | دستگاه‌های IoT، سنسورها | فیدهای زنده و اعلان‌ها |
| سربار شبکه | بالا | کم | کم | متوسط |
| جهت داده | کلاینت → سرور | دوطرفه | دوطرفه | سرور → کلاینت |
این مقایسه نشان می‌دهد که انتخاب پروتکل مناسب بستگی به نوع برنامه، نیاز به سرعت، حجم داده و جهت ارتباط دارد. WebSocket برای سناریوهایی که نیاز به ارتباط زنده و سریع دارند، گزینه بهینه است.