قبلاً یاد گرفتیم که چگونه می‌توان برنامه‌های متنی را با رابط خط فرمان (CLI) در پایتون ساخت. اکنون به سراغ ایجاد برنامه‌هایی با رابط گرافیکی کاربر یا همان GUI می‌رویم. در این دوره از PyQt6 استفاده خواهیم کرد، یکی از کتابخانه‌های قدرتمند و حرفه‌ای برای ساخت رابط‌های گرافیکی در پایتون که بر پایه فریم‌ورک Qt ساخته شده است. PyQt6 ابزارهای بسیار زیادی در اختیار توسعه‌دهنده قرار می‌دهد که در سیستم‌عامل‌های مختلف (ویندوز، مک و لینوکس) به خوبی پشتیبانی می‌شود. با یادگیری اصول PyQt6، می‌توانید رابط‌های کاربری مدرن، واکنش‌گرا و چندسکویی طراحی کنید. در ادامه یاد می‌گیریم که چگونه یک رابط گرافیکی ساده بسازیم که ورودی و خروجی کاربر را مدیریت می‌کند. برنامه‌های GUI معمولاً از الگوی برنامه‌نویسی شیءگرا (OOP) و رویدادمحور (Event-Driven) پیروی می‌کنند؛ یعنی برنامه به رویدادهایی که کاربر انجام می‌دهد (مثل کلیک، تایپ و انتخاب) واکنش نشان می‌دهد. PyQt6 به دلیل پشتیبانی از طراحی با Qt Designer و قابلیت اتصال به کد پایتون، یکی از قدرتمندترین ابزارها برای ساخت رابط‌های گرافیکی است. ما از نسخه‌های جدید پایتون (۳.۱۱ و بالاتر) استفاده می‌کنیم تا از آخرین قابلیت‌های زبان و PyQt6 بهره ببریم.
آیا می‌توان اپلیکیشن‌های حرفه‌ای با PyQt6 ساخت؟
بله، PyQt6 یکی از انتخاب‌های اصلی برای ساخت نرم‌افزارهای دسکتاپ با رابط‌های حرفه‌ای و کاربرپسند است. اگر هدف شما ساخت برنامه‌هایی با گرافیک مدرن، عملکرد بالا و قابلیت اجرا در چند سیستم‌عامل باشد، PyQt6 گزینه‌ای ایده‌آل است. با این حال باید توجه داشت که طراحی رابط‌های پیچیده در PyQt6 ممکن است نیاز به درک دقیق‌تری از ساختار Qt و مدیریت سیگنال‌ها و اسلات‌ها داشته باشد.
انواع ویجت‌های PyQt6
PyQt6 شامل مجموعه‌ای از ویجت‌ها (Widgets) است که هر کدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم:
- QMainWindow — پنجره‌ی اصلی برنامه که می‌تواند شامل منو، نوار ابزار و ناحیه مرکزی باشد.
- QWidget — پایه‌ای‌ترین کلاس برای ساخت عناصر رابط کاربری. می‌توان از آن برای ساخت قاب (Container) یا پنجره‌های فرعی استفاده کرد.
- QFrame — مشابه Frame در Tkinter، برای گروه‌بندی ویجت‌ها و تعیین حاشیه یا پس‌زمینه‌ی خاص استفاده می‌شود.
- QDialog — برای ساخت پنجره‌های محاوره‌ای (Dialog) مانند پیام‌ها و تأییدیه‌ها به کار می‌رود.
- QPushButton — دکمه‌ای برای اجرای یک عمل در پاسخ به کلیک کاربر.
- QLabel — برای نمایش متن یا تصویر، مشابه Label در Tkinter.
- QLineEdit — ورودی متنی تک‌خطی برای دریافت داده از کاربر.
- QTextEdit — ویرایشگر متنی چندخطی با قابلیت قالب‌بندی.
- QCheckBox و QRadioButton — برای انتخاب‌های چندگانه یا تکی.
- QListWidget و QComboBox — برای نمایش لیست‌ها یا گزینه‌های انتخابی.
- QMenuBar و QToolBar — برای ساخت منوهای بالا و نوار ابزار برنامه.
- QGraphicsView و QCanvas — برای طراحی گرافیکی یا ترسیم شکل‌ها.
چرا از PyQt6 استفاده کنیم؟
دلیل انتخاب PyQt6، امکانات گسترده و پشتیبانی چندسکویی آن است. با یک بار نوشتن کد، می‌توانید برنامه را بدون تغییر خاصی روی ویندوز، مک یا لینوکس اجرا کنید. همچنین PyQt6 از طراحی مدرن و قابلیت سفارشی‌سازی بالا پشتیبانی می‌کند و امکان ساخت نرم‌افزارهای حرفه‌ای را فراهم می‌سازد.
چقدر PyQt6 قدرتمند است؟
PyQt6 یکی از کامل‌ترین ابزارها برای ساخت رابط‌های گرافیکی دسکتاپ است. با این کتابخانه می‌توانید برنامه‌هایی با رابط کاربری مشابه نرم‌افزارهای تجاری طراحی کنید. هرچند ممکن است یادگیری آن نسبت به Tkinter پیچیده‌تر باشد، اما قدرت، انعطاف‌پذیری و امکانات آن در سطح بسیار بالایی قرار دارد.