SOAP (مخفف Simple Object Access Protocol) یک پروتکل استاندارد است که برای تبادل پیام‌های ساختاریافته بین سرویس‌دهنده (Server) و سرویس‌گیرنده (Client) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروتکل بر پایه XML بنا شده است و امکان برقراری ارتباط بین برنامه‌های مختلف در بستر شبکه را فراهم می‌کند.
SOAP معمولاً از پروتکل‌های انتقالی مانند HTTP یا SMTP استفاده می‌کند و با کمک استانداردهایی مانند WSDL (Web Services Description Language) ارتباطات را توصیف می‌کند.
ویژگی‌های اصلی SOAP عبارتند از:
-
استفاده از XML برای فرمت پیام‌ها
-
قابلیت پشتیبانی از عملیات پیچیده و چندمرحله‌ای
-
تعریف دقیق ساختار پیام و قوانین ارتباط
-
فراهم کردن استانداردهای امنیتی مانند WS-Security
-
مناسب برای محیط‌های رسمی و سازمانی با نیازهای بالا در امنیت و تراکنش
در مقابل، REST (مخفف Representational State Transfer) یک سبک معماری برای طراحی سرویس‌های تحت وب است که بر پایه پروتکل HTTP و اصول آن بنا شده است. در REST، منابع (Resources) از طریق URL شناسایی می‌شوند و عملیات روی آن‌ها با استفاده از متدهای HTTP مانند GET، POST، PUT و DELETE انجام می‌شود.
ویژگی‌های اصلی REST عبارتند از:
-
استفاده مستقیم از HTTP و متدهای آن
-
سبک بودن پیام‌ها و معماری
-
عدم نیاز به قالب خاص برای پیام‌ها (اغلب JSON یا XML)
-
مناسب برای برنامه‌های تحت وب مدرن و اپلیکیشن‌های موبایل
-
عدم پیچیدگی و سرعت بالا در توسعه و مصرف سرویس‌ها
مقایسه SOAP و REST:
-
SOAP یک پروتکل رسمی و ساختاریافته است، در حالی که REST یک سبک معماری است.
-
SOAP برای ارتباطات رسمی، تراکنش‌های پیچیده و امنیت بالا مناسب است؛ در حالی که REST برای ارتباطات سبک، سریع و ساده ترجیح داده می‌شود.
-
پیام‌های SOAP همیشه به صورت XML هستند، اما در REST فرمت پیام می‌تواند JSON، XML یا حتی متون ساده باشد.
-
پیاده‌سازی و مصرف سرویس‌های REST آسان‌تر و سریع‌تر از SOAP است، اما SOAP امکانات بیشتری برای کنترل امنیت، تراکنش و قابلیت اطمینان ارائه می‌دهد.